تومور گوش

شاید شما نیز مانند خیلی از افراد تا به حال نام تومور گوش را نشنیده باشید. نوروم آکوستیک نوعی بیماری است که به آرامی رشد کرده و فقط در موارد بسیار نادر رشد سریعی داشته و موجب فشار به مغز می شود. این تومور بر روی عصبی که گوش را به مغز متصل می کنند بروز پیدا می کند. عصب آکوستیک که با نام عصب دهلیزی حلزونی نیز شناخته می شود درست در پشت گوش انسان قرار گرفته است. با اینکه تومور آکوستیک معمولا عارضه ای نادر و خوش خیم بوده و به سایر بخش های بدن سرایت نمی کند ، اما قادر است شنوایی فرد را مختل کرده و در موارد شدید منجر به مرگ فرد گردد. در این مقاله دکتر زهرا عباسی بهترین متخصص گوش و حلق و بینی تهران به راه های تشخیص و درمان این بیماری می پردازیم.

تومور گوش چیست ؟

نوروم آکوستیک نوعی تومور غیر سرطانی گوش به شمار می آید. این تومور با عنوان شووانای وستیبولار نیز شناخته می شود. غده شووان در عصب اصلی شنوایی که از گوش داخلی ما به سوی مغز می رود تشکیل می شود و شاخه های این عصب در تعادل و شنوایی نقش مستقیم داشته و فشاری که تومور به اعصاب وارد می کند موجب کاهش شنوایی و یا ایجاد صدای مداوم زنگ درون گوش می گردد. با توجه به اینکه که اعصاب داخلی گوش بر روی تعادل ما نیز تاثیرگذار هستند ، وجود تومور اختلال در تعادل نیز به دنبال می آورد. نورومای آکوستیک رشد آهسته ای دارند و یا رشد ان ها پس از مدتی متوقف می شود. در موارد نادر این بیماری ، رشد آن ها شدت گرفته و موجب فشار به مغز می شود و در این زمان عملکردهای حیاتی فرد را تهدید می نماید.

علائم تومور گوش

نشانه های این بیماری معمولا نهفته هستند و گاها برخی افراد مدتی طولانی به بیماری مبتلا بوده و علائمی در خود مشاهده نمی کنند. در صورت رشد ، هر چه این تومور بزرگتر شود نشانه ها و علائم زیر نمود پیدا می کند.

علائم و نوروم آکوستیک عبارتند از :

• زنگ زدن گوش
• عدم تعادل
• سرگیجه
• بی حسی در صورت

در صورت رشد ناگهانی بر ساقه مغز اثرگذار بوده و حیات فرد را تهدید می نماید.

زمان مراجعه به پزشک 

در زمانی که فرد احساس کرد یکی از گوش ها شنوایی مطلوبی ندارد و زنگ دار شده لازم است برای تشخیص علت به بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در تهران مراجعه نماید زیرا این نشانه ای از وجود تومور گوش است. از دیگر دلایلی که مراجعه به پزشک را ضروری می کند عدم تعادل در فرد است. تشخیص به موقع باعث می شود از بزرگ تر شدن تومور پیشگیری شود و در پی ان از دست شنوایی و تجمع مایع در جمجمه اتفاق نمی افتد.

علت تومور عصب گوش چیست؟

چنانچه ژن موجود بر روی کروموزوم 22 عملکرد نادرستی داشته باشد ، نرومای اکوستیک بروز پیدا می کند. در حالت معمول این ژن پروتئینی را تولید می کند که می تواند تومور را از بین ببرد و رشد سلول ها را کنترل کند. این مساله که چه عاملی سبب عملکرد نادرست این ژن می شود مشخص نیست به همین دلیل علت بروز تومور نیز نامعین است.

تشخیص تومور گوش

اولین قدم در تشخیص هر گونه مشکل در گوش ، بررسی و معاینه بالینی از فرد و پرسش در موارد سوابق بیماری اوست. همانطور که پیش از این به آن پرداخته شد ، تشخیص این بیماری در مراحل اولیه دشوار است چون عمولا نشانه ای از خود بروز نمی دهد و با گذشت زمان گسترش می یابد. پس از معاینه ، نیاز به انجام آزمایشانی نظیر موارد زیر است :

• تست شنوایی

اولین مسیر در تشخیص تومور گوش انجام تست شنوایی از فرد است. در این تست هر دو گوش فرد مورد بررسی قرار می گیرند با اینکه در درصد زیادی از بیماران کم شنوایی یک طرفه عمیق و ناگهانی دیده می شود. در این آزمایش لازم است فرد صداهایی را با فرکانس مشخص با یکی از گوش های خود بشنود بنابراین صداهای متفاوت با تن و ریتم های مختلف برای فرد پخش می گردد. هر کدام از صداها با تن و ریتم مختلف به تکرار برای بیمار پخش می شود تا پزشک متوجه شود کدام درجه برای فرد قابل شنیدن است. پس از ارزیابی شنوایی فرد ، بیمار را برای انجام اسکن و ام آر آی به تصویربرداری ارجاع می دهند.

• سی تی اسکن

در وهله اول شاید متخصص انجام سی تی اسکن را برای فرد تجویز نماید اما به دلیل اینکه این تصویر تومورهای بسیار کوچک را نشان نمی دهد ، نیاز به آم آر آی ضروری می شود.

• تصویر برداری

آم آر آی نوعی روش تصویربرداری تشخیصی است که می تواند نمایان گر تومورهایی با اندازه های هر چند جزئی باشد و به همین دلیل در تشخیص تومور گوش می توان از آن بهره برد.

از دیگر روشهای تشخیصی به منظور علت سرگیجه های ناشی از این بیماری عبارتند از :

1. الکترونیستاگموگرافی
2. تحریک ساقه مغز با محرک های شنوایی

راه های پیشگیری از تومور عصب گوش

همانطور که گفته شد به دلیل فعالیت غیر معمول ژن روی کروموزم 22 این اختلال به وجود می اید و می توان گفت برای پیشگیری از این بیماری راهکاری وجود ندارد و نوعی اختلال ژنتیکی به حساب می آید. به طور معمول پیروی از سبک غذایی سالم ، رژیم غذایی ، دوری از دخانیات و الکل می تواند از بروز اختلالاتی نظیر این بیماری جلوگیری کند.

درمان تومور گوش چگونه است؟

این بیماری درمان پیچیده ای دارد زیرا باید به طور دقیق متخصص گوش و حلق و بینی به رشد نوروم آکوستیک نظارت داشته باشد. درمان بسته به سن ، اندازه تومور و رشد آن با توجه به بروز علائم یا عدم بروز نشانه ، برای هر فرد متفاوت است. به طور معمول سه شیوه برای درمان و کاهش علائم از سوی پزشک اتخاذ می شود که به شرح زیر است:

1.مانیتور کردن بیمار

چنانچه اندازه تومور گوش بسیار کوچک بوده و رشدی نداشته باشد ، علائم و نشانه آزاردهندی فرد مشاهده نمی کند بنابراین پزشک توصیه می کند نوروم آکوستیک تحت نظارت قرار بگیرد. در این افراد کاهش چشمگیری در شنوای ان ها مشاهده نمی شود و درمان محافظه کارانه نظارت از تومور کفایت می کند.با کمک تست شنوایی و سایر ازمایشات در فواصل هر 6 تا 12 ماه ، می تواند به این موضوع پی برد که تومور رشد داشته است یا منجر به مشکلات شدیدتری می شود یا خیر. این شیوه برای اغلب بزرگسال و کسانی که گزینه درمانی تهاجمی تر نیستند ، مناسب است.

2.جراحی

تومورهای بزرگتر از 3 میلیمتر معمولا رشد بالایی دارند و محل قرار گیری آن ها می تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد. بنابراین در برخی موارد با توجه به شدت رشد تومور ، نیاز به جراحی تومور گوش احساس می شود. این عمل با هدف حفظ نورون جهت جلوگیری از کاهش شنوایی و فلج شدن عضلات صورت انجام می گردد. با بیهوشی عمومی فرد را برای عمل آماده می کنند و جراح از طریق گوش داخلی ، تومور را خارج می کند. در برخی موارد احتمال برداشت و تخلیه کامل کل تومور به دلیل نزدیک بودن به قسمت های مهم مغز و یا اعصاب صورت وجود ندارد. به صورت خلاصه عواملی که منجر به جراحی تومور عصب گوش می شوند به شرح ذیل است:

• تومورهای بزرگ
• تومورهایی که ایجاد علائم می کنند
• رشد بالای تومور
• تومورهایی بر مغز بیمار فشار وارد می کنند.

عوارض عمل تومور گوش چیست ؟

این جراحی به دلیل دارا بودن عوارض بسیار برای فرد ، پزشکان عمل را آخرین مسیر درمان در نظر می گیرند. جراحی تومور آکوستیک ممکن است شامل عوارض زیر شود:

• نشت کردن مایع مغزی نخاعی
• از بین رفتن شنوایی
• ضعف همیشگی در عضلات ضورت
• مشکل در تعادل
• سردرد های پیش رونده
• مننژیت و عفونت مایع مغزی
• خونریزی مغزی
• سکته

البته این عوارض یاد شده در همه افراد مبتلا به تومور گوش بروز نخواهد داشت و ممکن است بر اساس نوع و اندازه تومور ، هر فرد با بخشی از این عوارض مواجه شود. اغلب افرادی تومورهای کوچکی داشته اند پس از عمل دچار فلج دائمی در صورت نمی شوند اما با این حال بیشتر افراد به عارضه دچار می شوند. از سویی دیگر مبتلایان به تمور کوچک پس از عمل همچنان می توانند با گوش آسیب دیده خود بشنوند

3.پرتو درمانی

از دیگر راه کارهای درمان تومور گوش ، انجام پرتودرمانی است. این تکنیک با مقاصد زیر انجام پذیر است:

• متوقف یا کند نمودن رشد تومورها
• درمان افراد مسن و بیماران خاص
• متوقف کردن رشد تومورهای که با جراحی به مغز آسیب می رساند

در ادامه این بخش از مقاله به انواع پرتودرمانی می پردازیم :

رادیو جراحی استریوتاکسی

در افراد مسن که به خاطر شرایط جسمانی نمی توان جراحی انجام داد از این روش پرتودرمانی استفاده می شود. البته شرط این تکنیک ، کوچک بودن تومور گوش در حد 3 میلیمتر است.

خطرات این روش شامل موارد زیر می شود:

• شکست درمان و ادامه یافتن رشد تومور
• بی حسی در ناحیه صورت
• زنگ گوش
• از دست دادن تعادل

پرتودرمانی استریوتاکتیک

در این تکنیک اشعه به تومور گوش با هدف توقف رشد ان ، بدون آسیب به بافت های دیگر ، تابانده می شود.

پروتون تراپی

ذرات پرانرژی با بار مثبت به تومور تابانده شده و مانند استریوتاکتیک این پرتوها به سایر بافت های لطمه ای وارد نمی کند.

عوارض جانبی عدم درمان تومور گوش

نورومای اکوستیک می تواند منجر به مشکلاتی شود که برای فرد دائمی هستند. این مشکلات عبارتند از :

• از دست دادن شنوایی
• بی حسی و ضعف در صورت
• مشکلات تعادلی
• زنگ زدن مداوم گوش
• افزایش فشار داخل مغز و مرگ فرد

بهترین نوع درمان برای برداشت تومور نورواندوکرین گوش میانی

جراحی بهترین ومناسب ترین روش درمانی برای از بین بردن تومور گوش می باشد. دلیل توصیه این روش درمانی نیز خوش خیم بودن و بی خطر بودن تومور می باشد. زیرا زمانی که تومور خوش خیم باشد جراح با خارج کردن آن درمان را به اتمام می رسد ، درد و رنج بیمار تمام خواهد شد و از سویی دیگر سایر بخش های گوش سالم می مانند. این در حالی است که برای درمان تومور های بدخیم ممکن است جراح مجبور به برداشتن قسمتی از گوش در کنار تومور شود.

نکته ای که در خصوص این عارضه باید به یاد داشته باشید این است که در درمان تومور نورواندوکرین گوش میانی به دلیل خوش خیم بودن آسیبی به بافت های استخوان گوش ، مجرای گوش و از همه مهم تر پرده گوش وارد نمی کند و در نتیجه برای شنوایی شما مشکلی رخ نمی دهد. از همین رو بعد از اتمام فرایند درمان بیمار نیازی به انجام جراحی پلاستیک و زیبایی نخواهد داشت. لازم به گفت است که گاها جراح گوش شما در زمان انجام عمل جراحی اقدام به برداشتن قسمتی از بافت های سالم اطراف تومور می کند تا احتمال بازگشت تومور به مقدار بسیار زیادی کاهش یابد. بهتر است برای انجام این عمل یک جراح با تجربه را انتخاب کنید چرا که تنها این پزشکان بعد از معاینه کامل روش جراحی را برای درمان تومور نورواندوکرین گوش میانی انتخاب می کنند. البته گاها این تومور به قدری کوچک است که نیازی به انجام جراحی برای درمان آن نیست پس یک پزشک کاردان می تواند بهترین روش درمانی را انتخاب و به بیمار خود پیشنهاد دهد.